Ülkemizin ve dünyamızın şu anda mücadele vermiş olduğu Koronavirüs nedeni ile kira sözleşmeleri ne olacak diye tarafımıza sıklıkla sorular gelmektedir. Bu soruları aşağıda kısaca cevaplandırdık.
Bu vesile ile bütün insanlığa sağlıklı günler dileriz.
GENELGE İLE KAPATILAN İŞ YERLERİ İÇİN KİRA SÖZLEŞMESİ GEÇERLİLİĞİNİ KORUYACAK MI?
Türk Borçlar Kanunu 136. maddesinde; MADDE 136 – ‘’Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkansızlaşırsa, borç sona erer.’’ Hükmü amirdir. Söz konusu hükmünden de anlaşılacağı üzere borçlunun kusurundan kaynaklanmayan sebeplerle kira ödenmesi imkansızlaşırsa borç sona erer ve bu borçtan kiracı kiraya verene karşı sorumlu tutulamaz.
Bu sebeple taraflar arasında kira sözleşmesi kurulmasından sonra söz konusu Genelge kapsamında faaliyetleri geçici süreliğine durdurulan işletmelerin, mevcut durumun uzun süreler devam etmesi halinde kira sözleşmesi ile üstlendikleri kira ödeme edimlerini yerine getirmelerinin imkânsız hale gelmesinden söz edilebilir.
7226 sayılı kanunun 2. Geçici Maddesine göre;
‘’1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaz.’’
Hükmü amirdir. Söz konusu kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere bu madde sadece işyerleri açısından geçerlidir. Bu madde ile iş yeri kiracılarının olası mağduriyetlerinin önüne geçilerek haklarını koruma amaçlanmıştır. Ancak diğer kiracıları ile alakalı bir düzenleme yapılmamış olup bunu genel hükümlere göre değerlendirmemiz gerekmektedir.
Borçlar Kanunu MADDE 138 – ‘’Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir.’’
Hükmü amirdir. Bu kanuna dayanarak kiracılar bu isterlerse kira sözleşmesinin uyarlanması isteyerek kira bedelinde indirim yapılmasını talep edebilir. Peki kiraya veren Koronavirüs salgınından kaynaklı kira sözleşmesinin uyarlanmasını kabul etmez ise ne olacak?
- Böyle bir durumun söz konusu olması halinde kiracı kira sözleşmesinin uyarlanması davası açarak kira bedelinde indirim talep edebilecektir.
Kiracıya bu kanun metni seçimlik hak tanımış olup kiracı talep ederse kira sözleşmesini feshederek sözleşmenin iptalini sağlayabilecektir.